W tym artykule postaram się wyjaśnić najważniejsze pojęcia związane ze zmianami klimatu, by zrozumienie sytuacji, w której się znajdujemy, było odrobinę łatwiejsze. Jest to bowiem problem o skali globalnej, obok którego nie wolno nam przejść obojętnie, i który nie może być bagatelizowany.
Zmiany klimatu w znacznym stopniu mają podłoże antropogeniczne, czyli związane z działalnością człowieka. Wpływają na nie między innymi emisja gazów cieplarnianych, co nasila efekt szklarniowy. Źródłami dwutlenku węgla, metanu i tlenku azotu (II) są głównie elektrownie węglowe, zwiększone wydobycie ropy naftowej, spalanie paliw (surowców energetycznych) oraz wybuchy wulkanów. Efekt cieplarniany jest zjawiskiem korzystnym, gdyż wyższa temperatura naszej planety umożliwia występowanie na niej życia. Polega on na tym, że energia promieni słonecznych, które dotarły na Ziemię, ulega przemianie w energię cieplną. Ciepło to jest pochłaniane, a później następuje jego absorpcja przez gazy obecne w atmosferze. Dzięki temu temperatura powietrza jest utrzymywana na względnie stałym poziomie. Dziś jednak, przez zwiększone wydzielanie gazów cieplarnianych, efekt szklarniowy jest w znacznym stopniu nasilony, co prowadzi do zbyt dużego wzrostu średniej temperatury powietrza.

Mniej więcej od połowy XX wieku naukowcy obserwują wzrost średniej temperatury atmosfery. Jest to tak zwane globalne ocieplenie. Powodem tego są w niewielkim stopniu czynniku naturalne, lecz główny wpływ na to miała działalność człowieka po rewolucji przemysłowej. Prognozy IPCC, czyli Międzyrządowego Zespołu ds. Klimatu wykazują, że w XXI wieku zaobserwujemy dalsze podnoszenie się temperatury powierzchni Ziemi. Jakie skutki pociągają za sobą zmiany klimatu? Jest to np. topnienie lodowców, co z kolei prowadzi do podnoszenia się poziomu wód w morzach i oceanach. W niedalekiej przyszłości może to powodować powodzie i podtopienia. Kolejnym skutkiem są susze i pustynnienie, co w znaczący sposób wpływa na rozwój roślin. W wyniku susz można spodziewać się trudności w dostępie do wody pitnej, co bezpośrednio zagraża życiu milionów ludzi na całym świecie. Wbrew niektórym fałszywym przekonaniom, globalne ocieplenie nie przynosi wielu pozytywnych efektów. Powoduje za to znaczne straty ekonomiczne, przymusowe migracje ludności, a nawet wzrost śmiertelności.

Jednym z najważniejszych skutków globalnego ocieplenia jest także wielkie wymieranie. W historii naszej planety miało miejsce już pięć takich zjawisk, dziś mierzymy się z szóstym. Czym jest więc wielkie wymieranie? Jest to bardzo nagłe i gwałtowne zmniejszenie się ilości życia na Ziemi. Tutaj znowu przyczyną jest działalność człowieka. Wpływa na nie zanieczyszczenie środowiska, nadmierna eksploatacja surowców naturalnych oraz niszczenie siedlisk zwierząt. Konsekwencją śmierci wielu gatunków może być załamywanie się całych ekosystemów, co jest sytuacją niezwykle niebezpieczną.

Kolejnym ważnym zagadnieniem związanym z klimatem jest neutralność klimatyczna. Obrazuje ją sytuacja, gdy na danym obszarze w określonej jednostce czasu emisja dwutlenku węgla jest równa jego pochłanianiu, a więc ich różnica wynosi zero. Jest to stan pożądany, ponieważ w najbliższych latach nie możemy doprowadzić do wzrostu stężenia CO2 w atmosferze, aby utrzymać globalne ocieplenie na poziomie 2ºC. Jeśli temperatura wzrośnie bardziej, będziemy musieli się zmierzyć z nieporównywalnie gorszą sytuacją, niż zaadaptowanie się do nowych warunków. Dlatego tak ważne jest stopniowe przechodzenie na używanie odnawialnych źródeł energii, albowiem nie są one źródłem emisji szkodliwych gazów do atmosfery. W celu adaptacji państw do zmian klimatu, w 2016 r. zostało zawarte porozumienie paryskie, o którym nie będę tutaj pisać, aczkolwiek zachęcam do zapoznania się z tematem.

Ostatnim aspektem, godnym poruszenia w dyskusji na temat zmian klimatu, jest Europejski Zielony Ład. Jest to plan zakładający uzyskanie przez Unię Europejską neutralności klimatycznej
w przeciągu następnych- kluczowych- 30 lat. Mowa w nim o ustanowieniu Europejskiego Prawa Klimatycznego, obligującego kraje do prowadzenia rozsądnej gospodarki energetycznej. W obliczu pandemii projekt ten nie jest jednak możliwy do wykonania i nie wiadomo, kiedy i czy
w ogóle obietnice te zostaną zrealizowane.

Podsumowując: globalne ocieplenie i zmiany klimatu to jedne z największych kryzysów,
z jakimi kiedykolwiek przyszło nam się mierzyć. Jeżeli chcemy uniknąć katastrofy i mieć możliwość życia na Ziemi takiej, jaką znamy, to musimy podjąć zdecydowane i bezkompromisowe kroki. Dlatego też potrzebujemy rzetelnej edukacji klimatycznej oraz tego, by dane nie były zatajane i ukrywane. W obliczu tego ogromnego problemu nie możemy sobie pozwolić na manipulację faktami.

Warto czytać, zabierać głos w dyskusjach oraz edukować siebie i innych. Zachęcam Was do spróbowania posiłków wegańskich lub wegetariańskich (hodowla bydła i nadmierna konsumpcja mięsa również w dużym stopniu wpływają na klimat). Jest to zdrowa i smaczna alternatywa oraz okazja do nauczenia się czegoś nowego. Przy okazji pomożecie środowisku. Pamiętajcie także o tym, aby nie marnować wody ani jedzenia. Poszukajcie alternatywy dla plastikowej jednorazówki, zabierając do sklepu torby lniane. Są to proste działania, nietrudne do wykonania na co dzień, ale za to jak pożyteczne! Osoby zainteresowane tematem odsyłam na stronę internetową Młodzieżowego Strajku Klimatycznego oraz Fridays For Future, gdyż w czasie kwarantanny pojawiają się tam bardzo ciekawe posty tematyczne.

Pamiętajcie: każdy z nas może zmieniać świat na lepsze, bez względu na wiek. Każdy również może zostać aktywistą. Wystarczy tylko odrobina chęci i samozaparcia. Świętujcie Dzień Ziemi, ale przez resztę roku nie zapominajcie o tak istotnym problemie, jakim jest kryzys klimatyczny.

Bibliografia i źródła zdjęć:
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Globalne_ocieplenie
• https://pl.wikipedia.org/wiki/Efekt_cieplarniany
• https://oko.press/2019-drugim-najcieplejszym-rokiem-na-ziemi/
• https://www.msk.earth/aktualnosci
• https://greencoast.org/fossil-fuels-pros-and-cons/
• https://www.ekologia.pl/wiedza/slowniki/leksykon-ekologii-i-ochrony-srodowiska/efekt-cieplarniany
• https://www.fridaysforfuture.org/